આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાયની તમામ અપીલોને બાયપાસ કરીને રશિયાએ યુક્રેન પર આક્રમણ કર્યું છે. ઘણા પ્રયાસો છતાં રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિનના વલણમાં કોઈ ફેરફાર નથી. આવી સ્થિતિમાં અમેરિકા અને અન્ય પશ્ચિમી દેશોએ હવે સંયુક્ત રાષ્ટ્રનો રસ્તો અપનાવવાનું નક્કી કર્યું છે. આ દેશોએ સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સુરક્ષા પરિષદ (UNSC)માં અત્યંત કડક પ્રકરણ 7 હેઠળ એક ઠરાવ રજૂ કર્યો છે. આ અંતર્ગત નાટોને રશિયન આક્રમણનો જવાબ આપવા માટે બળનો ઉપયોગ કરવાનો અધિકાર આપવામાં આવશે. આ અંગે આજે મતદાન થશે. રશિયા આ માટે તૈયાર છે. તે, સુરક્ષા પરિષદના કાયમી સભ્ય હોવાને કારણે, આ ઠરાવને વીટો કરશે. પરંતુ અમેરિકા વગેરે દેશોએ પણ આમાંથી બહાર નીકળવાનો રસ્તો કાઢ્યો છે. આ વોટિંગ દરમિયાન ભારતનું વલણ શું રહેશે તેના પર તમામની નજર રહેશે.
અમેરિકન નિષ્ણાતોના મતે, પુતિનને મનાવવાના તમામ પ્રયાસો નિષ્ફળ ગયા પછી, અમેરિકા, બ્રિટન અને ફ્રાન્સે યુએનમાં ચેપ્ટર 7 હેઠળ પ્રસ્તાવ મૂક્યો છે. આ છઠ્ઠા પ્રકરણથી અલગ છે, જેમાં મામલાને શાંતિપૂર્ણ રીતે ઉકેલવાની વાત કરવામાં આવી છે. હિન્દુસ્તાન ટાઈમ્સના અહેવાલમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે જો આ ઠરાવ પ્રકરણ 7 હેઠળ પસાર થાય છે, તો પશ્ચિમી દેશોને રશિયા સામે બળજબરીપૂર્વક પગલાં લેવાનો અધિકાર મળશે. આ પ્રસ્તાવ પર શુક્રવાર-શનિવારે રાત્રે ભારતીય સમય અનુસાર લગભગ 1.30 વાગ્યે વોટિંગ થશે. પશ્ચિમી દેશો યુએનએસસીના 15 સભ્ય દેશો વચ્ચે જોરશોરથી લોબિંગમાં વ્યસ્ત છે કે કોઈક રીતે આ પ્રસ્તાવ પસાર થાય. આ વોટિંગ દરમિયાન ચીન ગેરહાજર રહી શકે છે. ભારતે હજુ નક્કી કર્યું નથી કે તેનું વલણ શું હશે.
યુએસ સ્ટેટ સેક્રેટરી ઓફ સ્ટેટ એન્ટની બ્લિંકન ઠરાવની તરફેણમાં મતદાન કરીને રશિયાને અલગ પાડવામાં મદદ કરવા માટે ભારત અને ચીન બંને પર દબાણ કરી રહ્યા છે. ન્યૂઝ એજન્સી યુએનઆઈ અનુસાર, ભારતના વિદેશ સચિવ હર્ષવર્ધન શ્રિંગલાએ ગુરુવારે કહ્યું કે કોઈ પણ સ્ટેન્ડ લેતા પહેલા ભારત જોશે કે આ પ્રસ્તાવમાં શું અંતિમ છે. અમને કહેવામાં આવ્યું છે કે તેના ડ્રાફ્ટમાં કેટલાક ફેરફારો કરવાના છે.
ભારત અસમંજસની સ્થિતિમાં છે કે રશિયાને સમર્થન આપવું કે નહીં. અમેરિકા અને રશિયા બંને સાથે તેના સૈન્ય અને વ્યાપારી સંબંધો છે. સોવિયેત સંઘના ભારત સાથે અમેરિકાના ઘણા સમય પહેલા મૈત્રીપૂર્ણ સંબંધો હતા. પરંતુ આ સંકટ સમયે પુતિને પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાન ઈમરાન ખાનને ભારતના દુશ્મન ગણાવ્યા છે. બંને વચ્ચે તાજેતરના સમયમાં સૈન્ય સંબંધોમાં પણ વધારો થયો છે.
હિન્દુસ્તાન ટાઈમ્સના અહેવાલ મુજબ, જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં કલમ 370 નાબૂદ કર્યા પછી જ્યારે પાકિસ્તાન UNSCમાં પહોંચ્યું ત્યારે રશિયાએ ચીનના દબાણમાં ભારતને સહકાર આપ્યો ન હતો. જો યુક્રેનની વાત કરીએ તો તે પાકિસ્તાન અને ચીનને પણ હથિયાર અને ટેન્ક સપ્લાય કરી રહ્યું છે. 1998માં પોખરણ પરમાણુ પરીક્ષણ બાદ વિશ્વએ ભારત પર પ્રતિબંધો લાદ્યા ત્યારે યુક્રેન પણ તેના પક્ષમાં મતદાન કર્યું હતું.
રશિયા યુએનએસસીનું કાયમી સભ્ય હોવાથી તેને કોઈપણ ઠરાવને વીટો કરવાનો અધિકાર છે. તેઓ આ મહિના માટે યુએનએસસીના પ્રમુખ પણ છે. આવી સ્થિતિમાં આ દરખાસ્તને વીટો કરવામાં આવે તેવી શક્યતા વધુ ઘેરી બની છે. પરંતુ અમેરિકા અને તેના સહયોગીઓએ પણ આ માટે તૈયારી કરી લીધી છે. તે આ ઠરાવને યુએન જનરલ એસેમ્બલીમાંથી પસાર કરાવી શકે છે. જ્યાં વીટોનો ઉપયોગ કરી શકાતો નથી.
આ સમગ્ર મામલે ભારત સરકાર શું સ્ટેન્ડ લે છે, તે જોવાનું રહેશે. જો કે, પીએમ નરેન્દ્ર મોદીએ રશિયન રાષ્ટ્રપતિ પુતિનને મનાવવાનો પ્રયાસ કર્યો છે. ગુરુવારે રાત્રે લગભગ 25 મિનિટ સુધી ફોન પર વાતચીતમાં મોદીએ શાંતિની અપીલ કરી હતી. તેમણે વાતચીત દ્વારા સમસ્યાનો ઉકેલ શોધવાની વાત કરી હતી. પરંતુ તેની કોઈ અસર જણાતી ન હતી. પુતિનની આગેવાનીમાં રશિયન સૈન્ય આગળ વધવાનું ચાલુ રાખે છે અને યુક્રેનની રાજધાનીથી માત્ર થોડા કિલોમીટર દૂર છે.
