આજના યુગમાં સોશિયલ મીડિયાનું ચલણ વધ્યું છે ત્યારે કોઈપણ સોશિયલ મીડિયા એકાઉન્ટ્સ માટે જરૂરી હોય છે તેનો પાસવર્ડ અને તે સ્ટ્રોંગ હોવો જરૂરી છે. પાસવર્ડ તમારો સ્ટ્રોંગ ન હોય તો તમારું એકાઉન્ટ હેક થવાની શક્યતા ખૂબ વધારે રહેલી છે. NordPass નામની કંપની દ્વારા એક સર્વે કરવામાં આવ્યો હતો અને તેમાં ભારતના લોકો પાસવર્ડ કેવી રીતે રાખે છે તે અંગેની જાણકારી મેળવવામાં આવી હતી.
લોકો હજુ પણ પાસવર્ડની કાળજી રાખે છે. આનું સૌથી મોટું ઉદાહરણ એ છે કે ભારતનો સૌથી લોકપ્રિય પાસવર્ડ ‘પાસવર્ડ’ છે. માત્ર ભારત જ નહીં, જાપાન પણ એવો દેશ છે જ્યાં આ પાસવર્ડનો સૌથી વધુ ઉપયોગ થાય છે. ભારતમાં અન્ય સામાન્ય પાસવર્ડનો પણ ઉપયોગ થાય છે. આમાં iloveyou, કૃષ્ણ, sairam અને omsairam નો સમાવેશ થાય છે.
પાસવર્ડ મેનેજર NordPass દ્વારા કરવામાં આવેલા સંશોધન મુજબ, 12345 અને અન્ય QWERTY પાસવર્ડ્સ યાદીમાં ટોચ પર છે. તેઓ ભારતમાં નહીં પરંતુ સમગ્ર વિશ્વમાં લોકપ્રિય છે. ખાસ કરીને ભારતમાં લોકો નામ અને પ્રેમાળ શબ્દો પાસવર્ડ તરીકે બનાવે છે. ભારતમાં વધુ ઉપયોગમાં લેવાતા પાસવર્ડ વિશે વાત કરીએ તો, તેમાં 123456789, 12345678, india123, qwerty, abc123, xxx, indya123, 1qaz@WSX, 123123, abcd1234 અને 1qazનો સમાવેશ થાય છે.
ભારતમાં ઉપયોગમાં લેવાતા 200માંથી 62 પાસવર્ડ એક સેકન્ડથી પણ ઓછા સમયમાં હેક થઈ શકે છે. આ આંકડો કુલ પાસવર્ડના 31 ટકા છે. જે વૈશ્વિક ટકાવારીમાં 84.5 ટકા કરતાં ઓછો છે. પેઢીએ જોખમ સૂચકાંક પણ વિકસાવ્યો છે. જે દેશોને 3 જોખમ સ્તરો, નીચા, સરેરાશ અને ઉચ્ચમાં વિભાજિત કરે છે.
ઇન્ડેક્સ વ્યક્તિ દીઠ લીક થયેલા પાસવર્ડ્સની સંખ્યા પર આધારિત છે. મધ્ય અને ઉત્તર અમેરિકા, રશિયા અને ઓસ્ટ્રેલિયાને ઉચ્ચ જોખમની શ્રેણીમાં મૂકવામાં આવ્યા હતા. મોટાભાગના યુરોપિયન દેશો સરેરાશ જોખમની શ્રેણીમાં હતા અને ભારતને ઓછા જોખમની શ્રેણીમાં મૂકવામાં આવ્યું હતું.
વર્ષ 2020માં લગભગ 25 લાખ 43 હજાર વખત આ પાસવર્ડનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. અને આ વર્ષે એટલે કે 2021માં તેનો 1 કરોડથી વધુ વખત ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. આ પ્રકારના પાસવર્ડનો વિશ્વભરમાં સૌથી વધુ ઉપયોગ થાય છે. આ પાસવર્ડ્સ ખૂબ જ સરળ છે અને તેને ક્રેક કરવું પણ ખૂબ જ સરળ છે.
ભારતમાં પુરુષો અને સ્ત્રીઓ બંનેમાં પ્રેમના નામ અને શબ્દો ખૂબ જ લોકપ્રિય છે. પાસવર્ડ માટે અંગ્રેજીમાં લવ શબ્દો જેવા કે ‘iloveyou’, ‘sweeheart’, ‘lovely’, ‘sunshine’ પણ એકદમ સામાન્ય છે. ખાસ કરીને આ પાસવર્ડો મહિલાઓમાં વધુ લોકપ્રિય છે.
નિષ્ણાતોના મતે, પાસવર્ડમાં ઓછામાં ઓછા 10 થી 15 અક્ષરોનો ઉપયોગ કરો. તેમાં મૂળાક્ષરોની સાથે સાથે સંખ્યાઓનો પણ ઉપયોગ કરો. પાસવર્ડમાં આલ્ફાબેટીક કેપિટલ મૂકો. જેવા સ્પેશિયલ કેરેક્ટર ! પણ @ # $ % ^ & * ) નો ઉપયોગ કરો. લાંબા સમય સુધી એક જ પાસવર્ડનો ઉપયોગ ન કરો, સમયાંતરે તમારો પાસવર્ડ બદલતા રહો.
શક્ય હોય ત્યાં, OTP વડે પાસવર્ડને પણ સુરક્ષિત કરો. ઉપરાંત, સાદા શબ્દોથી પાસવર્ડ ન બનાવો. પાસવર્ડમાં 8 થી ઓછા અક્ષરોનો ઉપયોગ કરશો નહીં. પાસવર્ડમાં તમારું નામ, જન્મ તારીખનો ઉપયોગ કરશો નહીં. તમારા યુઝરનેમને પાસવર્ડ પણ ન બનાવો.
