સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સુરક્ષા પરિષદમાં શુક્રવારે યુક્રેન મુદ્દે મતદાન થવાનું છે. એવું માનવામાં આવે છે કે રશિયા વીટોનો ઉપયોગ કરશે અને પોતાની વિરુદ્ધ કોઈ ઠરાવ પસાર થવા દેશે નહીં. પરંતુ યુએસ તમામ સભ્ય દેશોને રશિયા વિરુદ્ધ વોટ આપવાનું કહેશે જેથી રશિયાને આંતરરાષ્ટ્રીય મંચ પર અલગ કરી શકાય.
શુક્રવારે, સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સુરક્ષા પરિષદ યુક્રેન પર રશિયન હુમલાની નિંદા કરવા અને તેને સમાપ્ત કરવાના પ્રસ્તાવ પર મતદાન કરવા જઈ રહી છે. રશિયા પણ સુરક્ષા પરિષદના પાંચ સ્થાયી સભ્યોમાંથી એક છે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે રશિયા આ પ્રસ્તાવને વીટો કરશે અને પોતાના વિરુદ્ધ કોઈ પણ પ્રસ્તાવને પસાર થવાથી રોકશે. ભારત પણ સુરક્ષા પરિષદના 15 બિન-સ્થાયી સભ્યોમાંથી એક છે. મતદાન દરમિયાન ભારત શું સ્ટેન્ડ લેશે તે અંગે શંકા રહે છે.
વિદેશ સચિવનું મીડિયા બ્રીફિંગ
યુએનએસસીમાં ભારતના સ્ટેન્ડ પર વાત કરતા, ભારતના વિદેશ સચિવ હર્ષ શૃંગલાએ ગુરુવારે મોડી રાત્રે એક મીડિયા બ્રીફિંગમાં કહ્યું કે ભારત પ્રસ્તાવને જોયા પછી તેની સ્થિતિ નક્કી કરશે. તેમણે કહ્યું કે ભારતે માત્ર પ્રસ્તાવનો ડ્રાફ્ટ જોયો છે. વિદેશ સચિવે એમ પણ કહ્યું કે ડ્રાફ્ટમાં ઘણા ફેરફારોની અપેક્ષા છે.
આ દરમિયાન અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ જો બાઇડને રશિયાને ચેતવણી આપી છે કે તે સુનિશ્ચિત કરશે કે રશિયા આંતરરાષ્ટ્રીય મંચ પર અલગ પડે. અમેરિકા સુરક્ષા પરિષદમાં રશિયા વિરુદ્ધ ઓછામાં ઓછા 13 મત મેળવવાનો પૂરો પ્રયાસ કરશે. એવી અટકળો છે કે ચીન મતદાનમાં ભાગ નહીં લે.
યુક્રેન પર ભારતના તટસ્થ વલણથી અમેરિકા અને પશ્ચિમ નારાજ છે અને અમેરિકન અધિકારીઓ તેમના સમકક્ષો સાથે સતત વાત કરી રહ્યા છે અને સમર્થનની વાત કરી રહ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં ભારત પર દબાણ વધી રહ્યું છે.
ધાર્મિક સંકટમાં ભારત
યુક્રેન પર રશિયન હુમલા માટે ભારતે અત્યાર સુધી ન તો રશિયાની ટીકા કરી છે અને ન તો તે રશિયાના પક્ષમાં ઊભું છે. ઘણા મોટા દેશોએ રશિયન હુમલાને યુક્રેનની સાર્વભૌમત્વ સાથે જોડ્યો છે પરંતુ ભારતે અત્યાર સુધી આ અંગે કંઈ કહ્યું નથી.
નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે યુક્રેનને લઈને ભારત મોટા ધાર્મિક સંકટમાં ફસાઈ ગયું છે. એક તરફ તેનો જૂનો વ્યૂહાત્મક ભાગીદાર રશિયા છે અને બીજી તરફ અમેરિકા, જેની સાથે તાજેતરના દાયકાઓમાં ભારતના સંબંધો મજબૂત થયા છે. ચીનની વધી રહેલી આક્રમકતા વચ્ચે પણ ભારતને અમેરિકાના સહયોગની જરૂર છે.
સુરક્ષા પરિષદમાં આજે ભારતનું વલણ શું હશે?
આજે સુરક્ષા પરિષદમાં ભારત કઈ બાજુ બેસે છે તેના પર સૌની નજર છે. પાકિસ્તાન સહિત ઘણા દેશોમાં ભારતના રાજદૂત રહી ચુકેલા જી પાર્થસારથીએ ન્યૂઝ એજન્સી પીટીઆઈ સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું કે ભારત સરકાર માટે આ ઘણું મુશ્કેલ બની રહ્યું છે.
તેમણે કહ્યું, ‘મને વિશ્વાસ છે કે આના પર સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સુરક્ષા પરિષદમાં મતદાન થશે. હવે એ જોવાનું રસપ્રદ રહેશે કે ભારત વિરોધમાં મતદાન કરે છે કે મતદાનથી દૂર રહે છે.
તેમણે કહ્યું કે આપણે આ મુદ્દે સંતુલિત બનવાની જરૂર છે. ચીનનું નામ લેતા તેમણે કહ્યું, ‘અમારે જોવું પડશે કે અન્ય દેશો આ મુદ્દે કેવી રીતે પોતાનો અભિપ્રાય આપે છે. ચીન હજુ પણ સાવચેતી રાખી રહ્યું છે. તેથી આપણે જોવાની જરૂર છે કે અન્ય લોકો શું કહે છે.
તણાવ ઘટાડવા અપીલ
ચીનની જેમ રશિયાના સાથી ગણાતા સાઉદી અરેબિયાએ પણ અત્યારે યુક્રેનના મુદ્દે રશિયાની ટીકા કરી નથી. સાઉદીએ સમસ્યાના રાજદ્વારી ઉકેલ પર ભાર મૂક્યો છે, બંને પક્ષોને તણાવ ઘટાડવાની અપીલ કરી છે. રશિયા અને સાઉદી અરેબિયા વિશ્વના સૌથી મોટા તેલ ઉત્પાદક દેશો છે. યુદ્ધના કારણે તેલની કિંમતોમાં જોરદાર ઉછાળો આવ્યો છે, જેનો ફાયદો સાઉદી અરેબિયાને થઈ રહ્યો છે.
ભૂતપૂર્વ રાજદ્વારી પાર્થસારથીએ વધુમાં જણાવ્યું હતું કે રશિયાએ ઘણા ઐતિહાસિક પ્રસંગોએ ભારતનો સાથ આપ્યો છે અને એ હકીકત છે કે રશિયા ભારતનો ખૂબ જૂનો અને વિશ્વાસપાત્ર મિત્ર છે. તે જ સમયે, ભૂતપૂર્વ રાજદ્વારીએ એમ પણ કહ્યું કે પશ્ચિમી દેશો પણ વૈશ્વિક મુદ્દાઓ પર દૂધે ધોયેલા નથી, પરંતુ આ દેશોએ સાથે મળીને નાટો દ્વારા રશિયાને ખૂણામાં ધકેલી દીધું છે.
