યુક્રેનના 10માંથી 8 મેડિકલ વિદ્યાર્થીઓ ભારતમાં પ્રેક્ટિસ કરી શકતા નથી, ભારતમાં મેડિકલ અભ્યાસનું ગણિત શું છે?
જો તમે વિદેશમાંથી મેડિસિનનો અભ્યાસ કર્યા બાદ ભારતમાં મેડિસિન કરવા માંગતા હોવ તો ફોરેન મેડિકલ ગ્રેજ્યુએટ્સ એક્ઝામિનેશન (FMGE)ની કસોટી પાસ કરવી જરૂરી છે. જોકે, વિદેશમાંથી મેડિસિનનો અભ્યાસ કરીને ભારત આવતા મોટાભાગના વિદ્યાર્થીઓ આ પરીક્ષા પાસ કરી શકતા નથી.
રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે યુદ્ધ ખતરનાક તબક્કે પહોંચી ગયું છે. દરરોજ લાખો લોકો યુક્રેન છોડી રહ્યા છે. યુનાઇટેડ નેશન્સ અનુસાર, યુદ્ધ શરૂ થયું ત્યારથી 10 લાખથી વધુ લોકોએ યુક્રેન છોડી દીધું છે. મોટી સંખ્યામાં ભારતીયો પણ ત્યાંથી જતા રહ્યા છે. યુક્રેનમાં લગભગ 18 હજાર ભારતીયો રહે છે. તેમાંથી મોટા ભાગના એવા છે જેઓ ત્યાં મેડિકલ અભ્યાસ માટે ગયા છે. સરકારના જણાવ્યા અનુસાર યુક્રેનમાં ફસાયેલા મોટાભાગના ભારતીય વિદ્યાર્થીઓને બહાર કાઢી લેવામાં આવ્યા છે, પરંતુ હજુ પણ મોટી સંખ્યામાં ભારતીયો ત્યાં ફસાયેલા છે.
પરંતુ સવાલ એ છે કે ભારતીય વિદ્યાર્થીઓ ત્યાં શા માટે મેડિસિનનો અભ્યાસ કરવા જાય છે? જવાબ છે ઓછી ફી . હકીકતમાં, યુક્રેનમાં, 5 થી 6 વર્ષના MBBS કોર્સની કિંમત 35 થી 40 લાખ રૂપિયા છે. તેમાં ત્યાં રહેવાનો અને અન્ય ખર્ચનો પણ સમાવેશ થાય છે. જ્યારે ભારતમાં મેનેજમેન્ટ ક્વોટા સીટ માટેની ફી 30 થી 70 લાખ છે.
જો કે, જો તમે વિદેશથી આવ્યા બાદ ભારતમાં પ્રેક્ટીસ કરવા માંગતા હોવ તો તેના માટે ટેસ્ટ આપવો જરૂરી છે. આ કસોટીમાં લાયકાત મેળવ્યા વિના લાયસન્સ મળતું નથી. તેને ફોરેન મેડિકલ ગ્રેજ્યુએટ્સ એક્ઝામિનેશન (FMGE) કહેવામાં આવે છે. પરંતુ વિદેશથી આવતા મોટાભાગના વિદ્યાર્થીઓ એફએમજીઇ ટેસ્ટમાં પરિણામ મેળવી શકતા નથી.
FMGE પરીક્ષા આયોજિત કરનાર નેશનલ બોર્ડ ઓફ એક્ઝામિનેશન (NBE) અનુસાર, 2020માં વિદેશથી મેડિસિનનો અભ્યાસ કરીને આવેલા 35 હજાર 774 વિદ્યાર્થીઓએ આ ટેસ્ટ આપી હતી, જેમાંથી માત્ર 5 હજાર 897 એટલે કે 16.48% જ તેમાં પાસ થઈ શક્યા હતા. . છેલ્લા 6 વર્ષના આંકડાઓ પર નજર કરીએ તો 1.26 લાખ વિદ્યાર્થીઓએ FMGE પરીક્ષા આપી છે, પરંતુ તેમાંથી માત્ર 21 હજાર એટલે કે 17% વિદ્યાર્થીઓ જ પાસ થઈ શક્યા છે.
જો કે, વિદેશમાં અભ્યાસ કર્યા પછી આ FMGE પરીક્ષાઓમાં ભાગ લેનારા વિદ્યાર્થીઓની સંખ્યા સતત વધી રહી છે. 2015માં જ્યાં 12,125 વિદ્યાર્થીઓએ આ પરીક્ષા આપી હતી, ત્યાં 2020માં 35,774 વિદ્યાર્થીઓએ આ પરીક્ષા આપી હતી. એટલે કે 6 વર્ષમાં FMGE ટેસ્ટ આપનારા વિદ્યાર્થીઓની સંખ્યામાં 3 ગણો વધારો થયો છે. તે જ સમયે, યુક્રેનમાંથી અભ્યાસ કર્યા પછી આ પરીક્ષા આપનારા વિદ્યાર્થીઓની સંખ્યા પણ 6 વર્ષમાં બમણી થઈ ગઈ છે.
ભારતમાં 88 હજાર MBBS સીટો, તેમાંથી 15 લાખ NEET આપનારા
ડિસેમ્બર 2021માં સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલયે લોકસભામાં જણાવ્યું હતું કે દેશમાં 596 મેડિકલ કોલેજ છે, જેમાંથી MBBSની 88 હજાર 120 સીટો છે. આમાંથી અડધી બેઠકો પણ ખાનગી કોલેજોમાં છે.
સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર દેશમાં 7 વર્ષમાં મેડિકલ કોલેજોની સંખ્યામાં 174 અને MBBSની બેઠકોમાં 30,982નો વધારો થયો છે.
જો કે, દર વર્ષે 15 લાખથી વધુ વિદ્યાર્થીઓ મેડિકલ અભ્યાસ માટે NEET પરીક્ષા આપે છે. NTA મુજબ, 2021માં 16.14 લાખ વિદ્યાર્થીઓએ NEET પરીક્ષાનું ફોર્મ ભર્યું હતું, જેમાંથી 15.44 લાખ વિદ્યાર્થીઓએ પરીક્ષા આપી હતી. તેમાંથી 8.70 લાખ વિદ્યાર્થીઓએ આ પરીક્ષા પાસ કરી હતી.
NEET પરીક્ષામાં લાયકાત માટે, સામાન્ય કેટેગરીના વિદ્યાર્થી પાસે ઓછામાં ઓછો 50 પર્સન્ટાઇલ સ્કોર હોવો આવશ્યક છે. તે જ સમયે, એસસી/એસટી અને ઓબીસી માટે 40 પર્સેન્ટાઇલ લાવવું જરૂરી છે. જ્યારે, PWD ક્વોટા ધરાવતા ઉમેદવારો માટે લાયકાતના ગુણ 45 પર્સન્ટાઈલ છે.
જો કે, NEETમાં લાયકાત મેળવ્યા પછી પણ કોલેજને મેડિકલ સીટ મળશે કે કેમ, તે કોલેજની કટઓફ યાદી નક્કી કરે છે. ઉમેદવારોને કોલેજની કટઓફ યાદીમાંથી જ બેઠકો મળે છે. જે વિદ્યાર્થીઓના માર્કસ કટઓફ મુજબ નથી, તેઓને NEETમાં ક્વોલિફાઈ કર્યા પછી પણ સીટ મળતી નથી.
દેશમાં 7 વર્ષમાં 3.62 લાખ ડોક્ટરો વધ્યા
દેશમાં એલોપેથિક ડોક્ટરોની સંખ્યા સતત વધી રહી છે. ફેબ્રુઆરીમાં જ સરકારે જણાવ્યું હતું કે દેશમાં મેડિકલ કાઉન્સિલમાં નોંધાયેલા એલોપેથિક ડોક્ટરોની સંખ્યા 13 લાખથી વધુ છે. આ આંકડો નવેમ્બર 2021 સુધીનો છે. અગાઉ 2020માં રજિસ્ટર્ડ ડોકટરોની સંખ્યા 12.89 લાખ હતી, જ્યારે 2019માં 12.34 લાખ ડોકટરો હતા. છેલ્લા 7 વર્ષમાં દેશમાં ડોક્ટરોની સંખ્યામાં 3.62 લાખથી વધુનો વધારો થયો છે.
