વિશ્વભરમાં લગભગ 50,000 લોકોની કથિત ગેરકાયદેસર જાસૂસીના મામલામાં વિવાદમાં આવેલા પેગાસસ સોફ્ટવેરને ભારતે 2017માં ઈઝરાયેલ પાસેથી ખરીદ્યું હતું. અમેરિકન અખબાર ન્યૂયોર્ક ટાઈમ્સના રિપોર્ટમાં આ દાવો કરવામાં આવ્યો છે. રિપોર્ટ સૂચવે છે કે 2017માં ભારત અને ઈઝરાયેલ વચ્ચે યુએસ $2 બિલિયનના અદ્યતન શસ્ત્રો અને ગુપ્તચર સાધનોના સોદામાં પેગાસસ જાસૂસી સોફ્ટવેર કેન્દ્રીય હતું. રિપોર્ટમાં જુલાઈ 2017માં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની ઈઝરાયેલની મુલાકાતનો પણ ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો હતો, ત્યારબાદ તેઓ ઈઝરાયેલની મુલાકાત લેનારા પ્રથમ ભારતીય વડાપ્રધાન બન્યા હતા.

ગયા વર્ષે, ભારત સહિત વિશ્વભરના રાજકારણીઓ, કલાકારો, માનવાધિકાર કાર્યકર્તાઓ અને રાષ્ટ્રાધ્યક્ષોની કથિત જાસૂસીના કેસમાં ઇઝરાયેલના પેગાસસ સોફ્ટવેરનું નામ સામે આવ્યું હતું. પ્રોજેક્ટ પેગાસસ નામના એક તપાસ અહેવાલમાં જણાવવામાં આવ્યું હતું કે ભારતમાં લગભગ 174 પત્રકારો અને રાજકારણીઓની પેગાસસ સોફ્ટવેર દ્વારા જાસૂસી કરવામાં આવી હતી. જેમાં એમકે વેણુ, સુશાંત સિંહથી લઈને કોંગ્રેસ નેતા રાહુલ ગાંધી અને વિશ્વ હિન્દુ પરિષદના પૂર્વ અધ્યક્ષ પ્રવિણ તોગડિયા જેવા પત્રકારોનું પણ નામ હતું.

વિશ્વના સૌથી શક્તિશાળી સાયબર વેપન (‘ધ બેટલ ફોર ધ વર્લ્ડસ મોસ્ટ પાવરફુલ સાયબર વેપન’) માટેની હેડલાઈન હેઠળ NYT એ તેના અહેવાલમાં જણાવ્યું હતું કે ઇઝરાયેલી ફર્મ NSO ગ્રુપ “તેના સ્પાયવેર સોફ્ટવેરને વિશ્વવ્યાપી કાયદા અમલીકરણમાં વહેંચી રહી છે” અને તે ગુપ્તચર એજન્સીઓને સબસ્ક્રિપ્શન આધારે વેચી રહી હતી. પેઢી દાવો કરે છે કે આ સ્પાયવેર એવું કરી શકે છે જે બીજું કોઈ કરી શકતું નથી. ન તો ખાનગી કંપની કે ન તો દેશની ગુપ્તચર એજન્સી. આના દ્વારા, કોઈપણ iPhone અથવા Android સ્માર્ટફોનના એન્ક્રિપ્ટેડ કોમ્યુનિકેશનને સતત અને વિશ્વસનીય રીતે હેક કરી શકાય છે.

 દશકો સુધી, ભારતે “પેલેસ્ટિનિયન કારણ માટે પ્રતિબદ્ધતા”ની નીતિ જાળવી રાખી હતી અને ભારતે ઇઝરાયેલ સાથે થોડું અંતર રાખ્યું હતું. પરંતુ વડાપ્રધાન મોદીની મુલાકાતે સંબંધોને નજીક લાવ્યા અને વડાપ્રધાન મોદી સાથે એક સ્થાનિક બીચ પર ખુલ્લા પગે ચાલતા વડાપ્રધાન બેન્જામિન નેતન્યાહુની તસવીર દુનિયા સામે આવી હતી.

“બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધોમાં આ ગરમાવો પેગાસસ સાથે $2 બિલિયન સેલ પેકેજ અને કેન્દ્રમાં મિસાઇલ સિસ્ટમ પરના કરારને કારણે હતો,” તેવું અહેવાલમાં જણાવાયું છે.

થોડા મહિના પછી, નેતન્યાહૂએ ભારત ખાતે મુલાકાત કરી હતી. ત્યારબાદ જૂન 2019 માં, ભારતે સંયુક્ત રાષ્ટ્રની આર્થિક અને સામાજિક પરિષદમાં પેલેસ્ટાઈનના માનવાધિકાર સંગઠનને નિરીક્ષકનો દરજ્જો આપવા વિરુદ્ધ મતદાન કર્યું હતું.

પીટીઆઈ દ્વારા ન્યૂયોર્ક ટાઈમ્સના અહેવાલ પર સરકારની પ્રતિક્રિયા મેળવવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો હતો પરંતુ હજુ સુધી કોઈ પ્રતિક્રિયા મળી નથી.

ધ વાયરના અહેવાલ મુજબ, તેણે NSO ગ્રુપના પેગાસસ સ્પાયવેર દ્વારા નિશાન બનાવવામાં આવેલા લોકોના નામ જાહેર કરવા માટે વિશ્વની 16 મીડિયા સંસ્થાઓ સાથે કામ કર્યું. ફોરબિડન સ્ટોરીઝ, એક ફ્રેન્ચ નોન-પ્રોફિટ મીડિયા સંસ્થા, એનએસઓ ગ્રુપના સ્પાયવેરમાંથી લીક થયેલા ડેટાની ઍક્સેસ ધરાવે છે જેમાં વિશ્વભરના 50,000 લોકોની સૂચિ હતી જેમને પેગાસસ દ્વારા નિશાન બનાવવામાં આવ્યા હોવાની શંકા હતી.

પેગાસસ ‘રાજદ્રોહ’નો ઉપયોગ કરીને ગેરકાયદેસર જાસૂસી: કોંગ્રેસ

અમેરિકી અખબાર ‘ન્યૂયોર્ક ટાઈમ્સ’ના અહેવાલને લઈને કોંગ્રેસે શનિવારે કેન્દ્ર સરકાર પર પ્રહારો કર્યા અને કહ્યું કે પેગાસસ સ્પાયવેરનો ઉપયોગ કરીને ગેરકાયદેસર જાસૂસી કરવી એ “રાજદ્રોહ” છે. યુએસ અખબારના સમાચાર અનુસાર, પેગાસસ સ્પાયવેર અને મિસાઇલ સિસ્ટમની ખરીદી મુખ્યત્વે 2017 માં ભારત અને ઇઝરાયેલ વચ્ચે અત્યાધુનિક હથિયારો અને ગુપ્તચર સાધનોના લગભગ બે અબજ ડોલરના સોદામાં સામેલ હતી.

આ સમાચારને લઈને રાજ્યસભામાં વિપક્ષના નેતા મલ્લિકાર્જુન ખડગેએ ટ્વીટ કર્યું કે, “મોદી સરકારે શા માટે ભારતના દુશ્મનની જેમ કામ કર્યું અને માત્ર ભારતીય નાગરિકો વિરુદ્ધ જ યુદ્ધના શસ્ત્રોનો ઉપયોગ કર્યો?”

તેણે કહ્યું, “ગેરકાયદેસર જાસૂસી માટે પેગાસસનો ઉપયોગ કરવો એ દેશદ્રોહ છે. કાયદાથી ઉપર કોઈ નથી. અમે સુનિશ્ચિત કરીશું કે ન્યાય થાય છે.” પીટીઆઈએ આ બાબતે તેના જવાબ માટે સરકારનો સંપર્ક કર્યો, પરંતુ હજુ સુધી કોઈ જવાબ મળ્યો નથી.

રાહુલ ગાંધીએ પોતાના ટ્વિટર એકાઉન્ટ પર એક અમેરિકન અંગ્રેજી અખબારનો લેખ પણ પોસ્ટ કર્યો છે. જેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારત સરકારે 2017માં ઈઝરાયેલ પાસેથી જાસૂસી સોફ્ટવેર પેગાસસ ખરીદ્યું હતું. અખબારમાં છપાયું છે કે મોદી સરકારે તેને ઈઝરાયેલ પાસેથી પાંચ વર્ષ પહેલા 2 અબજ ડોલરમાં સંરક્ષણ સોદા હેઠળ ખરીદ્યું હતું. આ ડીલ હેઠળ ભારતે કેટલાક હથિયારો સાથે મિસાઈલ સિસ્ટમ પણ ખરીદી હતી.

પેગાસસ જાસૂસી કેસમાં PMની સીધી ભૂમિકાઃ સુરજેવાલા

કોંગ્રેસના મુખ્ય પ્રવક્તા રણદીપ સુરજેવાલાએ પત્રકારોને જણાવ્યું હતું કે, આ સમાચારે સાબિત કર્યું છે કે કોંગ્રેસ શું કહેતી હતી. મોદી સરકારે આ સ્પાયવેરનો ઉપયોગ તેના નાગરિકો વિરુદ્ધ ગેરકાયદે અને ગેરબંધારણીય રીતે કર્યો છે. આ માટે વડાપ્રધાન સીધા જ જવાબદાર છે. આ લોકશાહીનું અપહરણ અને રાજદ્રોહ છે.”

તેમણે એવો પણ દાવો કર્યો કે, “મોદી સરકારે સંસદને છેતર્યા છે. ઇન્ફોર્મેશન ટેક્નોલોજી પ્રધાન અશ્વિની વૈષ્ણવે સંસદમાં જણાવ્યું હતું કે તેમની પાસે આ સ્પાયવેરની ખરીદી વિશે માહિતી નથી. ગૃહ પ્રધાન અને ગૃહ મંત્રાલય અને સંરક્ષણ પ્રધાન અને સંરક્ષણ મંત્રાલયે સંસદ સાથે છેતરપિંડી કરી છે.” તેમણે આરોપ લગાવ્યો, “પેગાસસ સ્પાયવેર જનતાના પૈસા અને વડા પ્રધાનની મંજૂરીથી ખરીદવામાં આવ્યો હતો. આ સરકારે સંસદ, જનતા અને સુપ્રીમ કોર્ટ સાથે વિશ્વાસઘાત કર્યો છે.

સુરજેવાલાએ એક પ્રશ્નના જવાબમાં કહ્યું કે, આ મામલે વડાપ્રધાનની સીધી ભૂમિકા છે. અમે સંસદમાં વડાપ્રધાનની જવાબદારી નક્કી કરવાની માંગ કરીને કરીશું. અમે જનતાની અદાલતમાં ભાજપ અને તેના નેતાઓની જવાબદારી સુનિશ્ચિત કરવાનો પ્રયાસ કરીશું. અમે સુપ્રીમ કોર્ટને વિનંતી કરીએ છીએ કે તે આ અંગે સંજ્ઞાન લે અને યોગ્ય દંડાત્મક અદાલતી કાર્યવાહી શરૂ કરે કારણ કે આ સરકારે જાણીજોઈને સુપ્રીમ કોર્ટને છેતર્યા છે.”

કોંગ્રેસના અન્ય નેતાઓએ શું કહ્યું?
બીજી તરફ, કોંગ્રેસના રાજ્યસભામાં વિપક્ષના નેતા મલ્લિકાર્જુન ખડગેએ ટ્વીટ કર્યું, “મોદી સરકારે શા માટે ભારતના દુશ્મનની જેમ કામ કર્યું અને યુદ્ધના શસ્ત્રોનો ઉપયોગ માત્ર ભારતીય નાગરિકો સામે જ કેમ કર્યો?” તેમણે કહ્યું, “પેગાસસનો ઉપયોગ ગેરકાયદેસર છે. જાસૂસી કરવી એ રાજદ્રોહ છે. કાયદાથી ઉપર કોઈ નથી. અમે સુનિશ્ચિત કરીશું કે ન્યાય થાય.”

કોંગ્રેસના પ્રવક્તા શમા મોહમ્મદે કહ્યું કે ભારતીય જનતા પાર્ટી (BJP) સરકારે કોંગ્રેસના નેતા રાહુલ ગાંધી સહિત અનેક ભારતીય નાગરિકો વિરુદ્ધ લશ્કરી-ગ્રેડ સ્પાયવેરનો ઉપયોગ કર્યો, જેના માટે તેમને જવાબદાર ઠેરવવા જોઈએ. ભારતીય યુથ કોંગ્રેસના પ્રમુખ શ્રીનિવાસ બી.વી. ટ્વીટ કર્યું, “રાહુલ ગાંધીજીએ જુલાઈ 2021માં સરકારને બે સવાલ પૂછ્યા, જેનો PMએ જવાબ ન આપ્યો પરંતુ ન્યૂયોર્ક ટાઈમ્સ તરફથી સમાચાર મળ્યા.

સવાલો એ હતા કે શું ભારત સરકારે પેગાસસ ખરીદ્યું અને આ હથિયારનો ઉપયોગ તેના લોકો પર કર્યો? હવે જવાબ ખૂબ જ સ્પષ્ટ છે – હા.

બીજેપી સાંસદે પોતાની જ સરકાર પર પ્રહાર કર્યા
બીજેપી સાંસદ સુબ્રમણ્યમ સ્વામીએ કહ્યું, “મોદી સરકારે ન્યૂયોર્ક ટાઈમ્સના ખુલાસાને નકારી કાઢવો જોઈએ. ઇઝરાયેલની કંપની NSO એ પેગાસસને રૂ. 300 કરોડમાં વેચ્યું. પ્રાથમિક દૃષ્ટિએ એવું લાગે છે કે સરકારે સુપ્રીમ કોર્ટ અને સંસદને ગેરમાર્ગે દોર્યા છે. શું આ ‘વોટરગેટ’ છે?

સુપ્રીમ કોર્ટે તપાસ સમિતિની રચના કરી છે
ગયા વર્ષે ઓક્ટોબરમાં, સુપ્રીમ કોર્ટે ઇઝરાયેલના સ્પાયવેર ‘પેગાસસ’ દ્વારા ભારતીય નાગરિકોની કથિત જાસૂસીની તપાસ માટે નિષ્ણાતોની એક સમિતિની રચના કરી હતી.

કેટલાક આંતરરાષ્ટ્રીય મીડિયા જૂથોના સંગઠને દાવો કર્યો હતો કે પેગાસસનો ઉપયોગ કથિત રીતે કેટલાંક ભારતીય રાજકારણીઓ, મંત્રીઓ, સામાજિક કાર્યકરો, ઉદ્યોગપતિઓ અને પત્રકારો સામે કરવામાં આવ્યો છે.