આજે શીખ ધર્મના 10મા ગુરુ, મહાન યોદ્ધા, કવિ અને આધ્યાત્મિક ગુરુ, ગુરુ ગોવિંદ સિંહ જીની જન્મજયંતિ ઉજવવામાં આવી રહી છે. શીખોના દસમા ગુરુ ગુરુ ગોવિંદ સિંહ જીની જન્મજયંતિ દર વર્ષે નાનકશાહી કેલેન્ડર અનુસાર પોષ મહિનાના શુક્લ પક્ષની સપ્તમી તિથિના રોજ ઉજવવામાં આવે છે. શીખ સમુદાયના લોકો તેમના 10મા ગુરુ ગુરુ ગોવિંદ સિંહનો જન્મદિવસ ખૂબ જ ઉત્સાહ અને આદર સાથે ઉજવે છે. આ તહેવાર દર વર્ષે પ્રકાશના તહેવાર તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. તેમના ગુરુને સાચો આદર આપવા અને તેમના જીવનની ઝલક જોવા માટે, જન્મજયંતિ પહેલા સ્થાને જગ્યાએ ફેરીઓ કાઢવામાં આવે છે. ગુરુદ્વારાને વિશેષ રીતે શણગારવામાં આવે છે. આખો દિવસ લંગર ચઢાવવામાં આવે છે. ગુરુ ગોવિંદ સિંહે ખાલસા પંથની સ્થાપના કરી હતી. આ ઘટનાને શીખ સમુદાયના ઈતિહાસમાં ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ ઘટના માનવામાં આવે છે. 10મા ગુરુ ગુરુ ગોવિંદ સિંહ એક બહાદુર યોદ્ધા અને આધ્યાત્મિક મહાન માણસ હતા. ગુરુ ગોવિંદ સિંહ જયંતિ નિમિત્તે ભજન, કીર્તન, અરદાસ અને લંગરનું આયોજન કરવામાં આવે છે. આ દિવસે ગુરુના બલિદાન અને તેમના જીવનને લગતા વિવિધ કાર્યક્રમો સ્થળે સ્થળે બતાવવામાં આવે છે.
પ્રકાશ પર્વના અવસર પર આવો જાણીએ ગુરુ ગોવિંદ સિંહના જીવન સાથે જોડાયેલી કેટલીક ખાસ વાતો.
નાનકશાહી કેલેન્ડર અનુસાર, ગુરુ ગોવિંદ સિંહની જન્મજયંતિ દર વર્ષે પોષ મહિનાની સાતમી તારીખે ઉજવવામાં આવે છે. અંગ્રેજી કેલેન્ડર મુજબ ગુરુ ગોવિંદ સિંહનો જન્મ 22 ડિસેમ્બર 1666ના રોજ થયો હતો.
ગુરુ ગોવિંદ સિંહ શીખ ધર્મના દસમા ગુરુ હતા. તેમણે બૈસાખીના દિવસે ખાલસા પંથની સ્થાપના કરી હતી.ગુરુ ગોવિંદ સિંહજીએ ખાલસા ભાષણ આપ્યું હતું, ‘વાહે ગુરુ કા ખાલસા, વાહેગુરુ કી ફતેહ’. ખાલસા પંથની સ્થાપના પાછળનું કારણ ધર્મની રક્ષા અને તેને મુઘલોના અત્યાચારોથી બચાવવાનું હતું.
ખાલસા પંથમાં જ ગુરુએ જીવનના પાંચ સિદ્ધાંતો કહ્યા હતા. જે પંચ કાકર તરીકે ઓળખાય છે. દરેક ખાલસા શીખ માટે આ પાંચ નિયમોનું પાલન કરવું ફરજિયાત છે. આ પાંચ પ્રકાર છે વાળ, કાડા, કિરપાણ, કાંસકો અને સંક્ષિપ્ત.
ગુરુ ગોવિંદ સિંહ, એક મહાન યોદ્ધા હોવાના કારણે, એક મહાન વ્યક્તિ હતા જેઓ ઘણી ભાષાઓના જાણકાર અને વિદ્વાન હતા. તેમને પંજાબી, ફારસી, અરબી, સંસ્કૃત અને ઉર્દૂ સહિત ઘણી ભાષાઓનું સારું જ્ઞાન હતું.શીખ ધર્મમાં 10 ગુરુ હતા. ગુરુ ગોવિંદ સિંહ જી શીખોના 10મા અને છેલ્લા ગુરુ હતા. 10મા ગુરુ પછી જ ગુરુ ગ્રંથ સાહિબને સર્વોચ્ચ ગુરુનો દરજ્જો આપવામાં આવ્યો હતો. 10મા ગુરુની પરંપરા પછી જ ગુરુ ગ્રંથ સાહિબને પવિત્ર બનાવવામાં આવે છે અને મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવતું હતું.
ગુરુ ગોવિંદ સિંહનું બાળપણનું નામ ગોવિંદ રાય હતું. વર્ષ 1699 માં, બૈસાખીના દિવસે, ગુરુ ગોવિંદ સિંહ ગુરુ પંચ પ્યારામાંથી અમૃત પીને ગુરુ ગોવિંદ સિંહ બન્યા.
