નાણા પ્રધાન નિર્મલા સીતારમણે મંગળવારે કોંગ્રેસની આગેવાની હેઠળની તત્કાલીન યુનાઇટેડ પ્રોગ્રેસિવ એલાયન્સ (યુપીએ) સરકાર પર 2005ના દેવાસ-એન્ટ્રિક્સ સોદામાં “છેતરપિંડી”નો આરોપ મૂક્યો હતો અને કહ્યું હતું કે સરકાર દેવાસ મલ્ટીમીડિયા છે. તેના આધારે વિદેશમાં તેની સંપત્તિ જપ્ત કરવાને પડકારશે. ફડચાને ન્યાયી ઠેરવવાના સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણયની પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં કોંગ્રેસ સામે કડક વલણ અપનાવતા સીતારમણે કહ્યું કે કોંગ્રેસના નેતૃત્વવાળી યુપીએ સરકારે દેવાસ મલ્ટીમીડિયાને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા માટે આરક્ષિત એસ-બેંક સ્પેક્ટ્રમ આપીને દેશની જનતા સાથે છેતરપિંડી કરી છે.
17 જાન્યુઆરીએ સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણયના અંશો ટાંકીને તેમણે કહ્યું કે, “આ કોંગ્રેસ દ્વારા કોંગ્રેસ માટે અને કોંગ્રેસ દ્વારા કરવામાં આવેલી છેતરપિંડી છે.”
યુપીએ સરકાર દરમિયાન, વર્ષ 2005માં, સ્પેક્ટ્રમના ઉપયોગને લઈને ભારતીય અવકાશ સંશોધન સંસ્થા (ઇસરો) ની વ્યાવસાયિક શાખા એન્ટ્રિક્સ અને દેવાસ વચ્ચે કરાર પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા. આ દ્વારા મોબાઈલ ફોન ધારકોને મલ્ટીમીડિયા સેવાઓ પૂરી પાડવાની હતી.
સીતારમણે દાવો કર્યો હતો કે કેન્દ્રીય કેબિનેટની જાણ વગર એન્ટ્રિક્સ આ ડીલ હેઠળ એસ-બેન્ડ સ્પેક્ટ્રમ આપવા માટે સંમત થઈ હતી. તેમણે જણાવ્યું હતું કે યુપીએ સરકારે છ વર્ષ પછી આ સોદો રદ કર્યો હતો કારણ કે વિવાદ વધ્યો હતો, પરંતુ દેવાસ દ્વારા શરૂ કરવામાં આવેલી આર્બિટ્રેશન કાર્યવાહી સાથે વ્યવહાર કરવાનો પ્રયાસ કર્યો ન હતો.
“સરકાર હવે કરદાતાઓના નાણાં બચાવવા માટે દરેક કોર્ટમાં લડાઈ લડી રહી છે, અન્યથા આ રકમ આર્બિટ્રેશન એવોર્ડની ચૂકવણી તરફ ગઈ હોત, જે દેવાસે સોદો રદ કરીને જીત્યો હતો,” તેમણે કહ્યું.
તેમની ટિપ્પણી એવા સમયે આવી છે જ્યારે દેવાસના શેરધારકોએ $1.29 બિલિયનની વસૂલાત માટે વિદેશમાં ભારતીય સંપત્તિ જપ્ત કરવાના પ્રયાસો તેજ કર્યા છે. દેવાસને આ રકમની ભરપાઈ કરવા માટે આંતરરાષ્ટ્રીય આર્બિટ્રેશન ટ્રિબ્યુનલ્સ દ્વારા આદેશ આપવામાં આવ્યો હતો.
દેવાસને ફ્રાંસની અદાલતે પેરિસમાં ભારતીય સંપત્તિ જપ્ત કરવાનો આદેશ આપ્યો છે અને તે કેનેડામાં એર ઈન્ડિયાની સંપત્તિ જપ્ત કરવા માંગે છે.
નાણામંત્રીએ કહ્યું કે સરકાર હવે સુપ્રીમ કોર્ટના આ આદેશના આધારે વિદેશમાં ભારતીય સંપત્તિની જપ્તીને પડકારશે.
સીતારમણે એન્ટ્રિક્સ અને દેવાસ વચ્ચે 2005માં થયેલી ડીલ પર કહ્યું કે આ દેશની જનતા સાથે, દેશ સાથે છેતરપિંડી છે. તેમણે કહ્યું કે એસ-બેન્ડ સ્પેક્ટ્રમનો ઉપયોગ માત્ર સંરક્ષણ હેતુઓ માટે થાય છે, અને તેને થોડી રકમ માટે આપવામાં આવ્યું હતું. નાણામંત્રીએ કહ્યું કે દેવાસે તે બાબતોને પૂર્ણ કરવાનું વચન આપ્યું હતું જેના પર તેઓ હકદાર પણ ન હતા.
બ્રોડબેન્ડ સ્પેક્ટ્રમની હરાજી કપટી હતી અને સરકારને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા અને અન્ય સામાજિક હેતુઓ માટે એસ-બેન્ડ સેટેલાઇટ સ્પેક્ટ્રમની જરૂર હોવાના આધારે 2011માં આ સોદો રદ કરવામાં આવ્યો હતો.
ત્યારપછી દેવાસ મલ્ટીમીડિયાએ ઈન્ટરનેશનલ ચેમ્બર્સ ઓફ કોમર્સ (ICC)માં નિર્ણય સામે આર્બિટ્રેશનની કાર્યવાહી શરૂ કરી. આ ઉપરાંત દેવાસના રોકાણકારો દ્વારા અન્ય બે આર્બિટ્રેશનની કાર્યવાહી પણ શરૂ કરવામાં આવી હતી. ત્રણેય કેસોમાં ભારત હારી ગયું અને નુકસાનની ભરપાઈ કરવા માટે કુલ $1.29 બિલિયન ચૂકવવાનું કહેવામાં આવ્યું.